เกริ่นเอาไว้แล้วตั้งแต่ต้นว่า "ระบบภูมิคุ้มกัน"
เป็นระบบที่ธรรมชาติได้จัดสรรขึ้นมาให้กับร่างกาย
เพื่อทำหน้าที่ ป้องกันสิ่งแปลกปลอมใดๆ
ซึ่งเรียกเป็นภาษาประกิตว่า แอนติเจน (Antigens)
ที่จะมาก้าวล่วงอธิปไตย โดยการบุกรุกเข้าสู่ร่างกาย
ซึ่งอาจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดปฏิกิริยา
ของ "โรคภูมิแพ้" หรือว่าจะไม่เกิดก็ได้
แต่เรียกเหมารวมว่า แอนติเจน
หน้าที่ของภูมิคุ้มกันก็คือ
ตระหนักรู้ว่ามีสิ่งแปลกปลอม หรือ แอนติเจน Antigens ล่วงล้ำเข้า
มาในร่างกาย แล้วจึงหาวิธีที่เหมาะสม
เพื่อจัดการกับสิ่งแปลกปลอมนั้นต่อไป
แต่ถ้าสิ่งแปลกปลอมหรือแอนติเจนนั้น
เป็นสารที่ก่อให้เกิดโรคภูมิแพ้
เราก็จะมีคำพิเศษเพื่อเรียกสิ่งแปลกปลอมนั้นว่า
"สารก่อแพ้" Allergens
เมื่อรู้ว่ามีสิ่งแปลกปลอมล่วงล้ำเข้าสู่ร่างกายแน่ๆ แล้ว
จากนั้นระบบภูมิคุ้มกันก็จะ สรรหาวิธีพิเศษเฉพาะ
เพื่อตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมนั้นเป็นรายๆ ไป
ถ้าเข้ามาแบบผู้อพยพลี้ภัยธรรมดาที่ไม่มีพิษสง
ก็จัดการด้วยวิธีธรรมดาๆ
แต่ถ้าเข้ามาแบบอริราชศัตรู
ดูแล้วว่าเป็นอันตรายต่อร่างกายอันเป็นที่รัก
ระบบภูมิคุ้มกันของเราก็จะเริ่มกระบวนการ "สร้างภูมิต้านทาน"
หรือ แอนติบอดี้ (Antibodies) ขึ้นมาจากโปรตีนหลายๆ ตัว
เพื่อมาทำลายสิ่งแปลกปลอมนั้น
แอนติบอดีที่สร้างขึ้นมานี้ หรือจะเรียกว่า Immunoglobulins ก็ได้
ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 5 ชนิด คือ IgA , IgM , IgG , IgD และ IgE
เฉพาะ IgE จะเป็นภูมิต้านทาน ที่ก่อให้เกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้ขึ้น
IgE เป็นภูมิต้านทานซึ่งมีอยู่แล้วในร่างกายมนุษย์ทุกคน
เพียงแต่มีในปริมาณที่น้อยมากๆ
ส่วนคนที่เป็นพวกมนุษย์ที่อ่อนแอและแพ้ง่าย
หรือที่เรียกว่าเป็นพวก Allergic
จะมี IgE อยู่ในร่างกายปริมาณที่สูงกว่าปกติ
และภูมิต้านทานหรือแอนติบอดี ที่ถูกออกแบบมาอย่างดีพวกนี้
มีความสามารถที่จะทำลายสิ่งแปลกปลอมนั้นๆ
ได้ง่ายๆ เหมือนพลิกฝ่ามือ
เพียงแค่สัมผัสผิวของสิ่งแปลกปลอมเท่านั้นเอง
แอนติพอดีจะวิ่งเข้าหาแอนติเจนแบบเฉพาะของใครของมัน
แล้วรวมตัวกันกลายเป็นสารประกอบชนิดใหม่ขึ้นมา เรียกว่า
Antigen-antibody complex เพื่อสลายฤทธิ์ของแอนติเจนต่างๆ
ที่พลัดหลงเข้ามาในร่างกายได้แทบจะในทันที
เนื่องจากแอนติบอดีตัวไหน
เมื่อถูกออกแบบมาสำหรับแอนติเจนแบบใด
ก็ย่อมต้องใช้ตอบสนองเฉพาะแอนติเจนแบบนั้นเพียงแบบเดียว
ระบบภูมิคุ้มกันจึงต้องมีการจดจำข้าศึกรูปแบบต่างๆ เอาไว้
เผื่อเวลาข้าศึกแบบเดิม บุกเข้ามาในครั้งต่อไป
ก็จะสามารถรับมือกับข้าศึกหน้าเดิมๆ ได้อย่างรวดเร็ว
ไม่ต้องรอให้ร่างกายค้นคว้าหาวิธีรับมืออีกครั้ง
ส่วนข้าศึกหน้าใหม่ หรือไม่คุ้นหน้า
ก็ยังต้องมะงุมมะงาหรา หาวิธีรับมือกันต่อไป
โดยปกติทั่วไป ระบบภูมิคุ้มกัน จะใช้เวลาประมาณ หนึ่งเดือน
ถึงหนึ่งปี เพื่อจดจำและสร้างภูมิคุ้มกัน (Antibodies) แบบเฉพาะ
เจาะจงขึ้นมาได้
ถึงแม้ว่าในบางครั้ง คนเราอาจเกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้ขึ้นมา
ตั้งแต่ที่ได้มีโอกาสสัมผัสสิ่งแปลกปลอมนั้นเป็นครั้งแรก
แต่ส่วนใหญ่แล้ว ระบบภูมิคุ้มกันของเรา
จะต้องมีโอกาสสร้างภูมิคุ้มกัน (Antibody) ขึ้นมาก่อน
และจะเกิดปฏิกิริยา "โรคภูมิแพ้" ขึ้นมา
เมื่อได้มีการสัมผัสสิ่งแปลกปลอมนั้นในครั้งถัดไป
ขอทำการสรุปอีกครั้ง
แอนติเจน (Antigens) หมายถึง
"สิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกาย"
เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้ว จะกระตุ้นร่างกายให้สร้างแอนติบอดี
เพื่อให้ไปจับกัับแอนติเจนผู้รุกราน
แล้วจึงเปลี่ยนสภาพของทั้งตัวเองและผู้รุกราน
ให้กลายเป็นสารประกอบระหว่าง แอนติเจน - แอนติบอดี
(Antigen-antibody complex)
เพื่อทำให้แอนติเจนที่ล่วงล้ำเข้ามานั้นกลายสภาพเป็นกลาง
ไม่สามารถทำอันตรายใดๆ ต่อร่างกายได้อีก
ส่วนแอนติบอดีที่สร้างขึ้นมานั้นจะเป็นแบบใดนั้น
ก็ย่อมขึ้นอยู่กับแอนติเจนผู้รุกรานที่ไปกระตุ้นให้เกิดการสร้าง
แอนติบอดีนั้นๆ ขึ้นมา
และแอนติบอดีที่ได้มานั้น ต้องทำปฏิกิริยาจำเพาะเจาะจง
กับแอนติบอดีชนิดที่เข้ากระตุ้นการสร้างตัวมันเองเท่านั้น
ยกตัวอย่าง ถ้าแอนติเจนที่เข้ามาในร่างกาย
เป็นรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า ระบบภูมิคุ้มกันก็ต้องสร้าง
แอนติบอดีรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า ซึ่งมีขนาดเท่านั้น
เพื่อให้ไปสมกับแอนติเจนนั้นให้ได้พอดี
จะมาทำขี้เกียจ หยิบเอาแอนติบอดีรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน
หรือแอนติบอดีชนิดห้าเหลี่ยม จากที่เคยสร้างเอาไว้แล้วมาใช้อีก
ก็ไม่ได้
แต่การสร้างแอนติบอดีรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า
ก็ยังไม่สามารถทำได้ทันทีเมื่อโดนแอนติเจนรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า
เข้ามารุกรานในครั้งแรก
เพราะต้องนำ ข้อมูล จากสิ่งแปลกปลอมที่เพิ่มจะรู้จักในครั้งแรกนี้
ไปเป็นต้นแบบในการสร้างแอนติบอดีรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า
ซะก่อน
พอแอนติเจนรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าล่วงล้ำเข้ามารุกรานอีกครั้ง
คราวนี้ ก็จะพบกองทัพแอนติบอดีรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า
จำนวนมากมาย
ที่ร่างกายได้เตรียมการฝึกซ้อมก่อสร้างเอาไว้เรียบร้อยแล้ว
แอนติเจนรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าที่รุกรานเข้ามาก็จะหมดพิษสง
เพราะโดนแอนติบอดีรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าที่เตรียมเอาไว้เฉพาะ
มาดักจับ
กลายเป็นสารประกอบระหว่างแอนติเจน-แอนติบอดี
หรือเรียกว่า Antigen-antibody complex
หมดโอกาสที่จะทำอันตรายใดๆ กับร่างกายอันเป็นที่รักของเราอีก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น